Liefdesverdriet verwerken: ‘Je hart kan letterlijk gewond raken door liefdesverdriet’

Onderstaand het integrale interview zoals dat op 23 mei 2017 op ShePostsOnline gepubliceerd is door .

Op de Facebookpagina van filmmaker Jessica Villerius lees ik dat de psycholoog die bij haar documentaires achter de schermen is betrokken een boek heeft geschreven over liefdesverdriet.

Een onderwerp waar we allemaal wel eens te maken hebben gehad, benaderd vanuit een psycholoog en relatietherapeut. ‘Liefdesverdriet, zeven bijzondere ontmoetingen met jezelf’ helpt je om de storm van emoties te doorstaan als je relatie verbroken is. Het is het eerste boek van Petra van der Heiden. Wij lazen het boek en spraken de schrijfster.

Zoals jullie weten is de relatie met de vader van mijn dochters vorig jaar na elf jaar gestrand. Als ik mensen vertelde hoe ik me na de break-up voelde merkte ik dat het soms een ingewikkeld gesprek werd. Ik wilde toch bij hem weg? De liefde was toch over? Ik was toch degene die had besloten mijn koffers te pakken en te gaan? Dat klopt. Maar het maakte het intens verdrietige en soms zelfs misselijkmakende gevoel er niet minder op. Een therapeut die ik in die tijd sprak zei: “Hannah, dat is rouw. Je moet afscheid nemen van je gezin in de vorm zoals je zelf had bedacht en gecreëerd.”

Ik schreef er eerder een stuk over; ik ging na mijn scheiding een periode door waarin ik verdrietig, maar ook doodsbang, extreem boos en dan weer intens opgelucht was. De ene dag voelde ik me licht en gelukkig. De andere dag was ik mijn bed niet uitgekomen als ik geen twee kleine meisjes had gehad om voor te zorgen. Urenlang kon ik malen over het moment waarop het was misgegaan. Kotsmisselijk was ik. Soms voelde ik me schuldig omdat ik zo extreem had gefaald in de liefde. Als ik een koppel op straat hand in hand zag lopen dacht ik: ‘zij kunnen het wel, ik kan het niet.’ Er ontstond soms complete paniek op de meest onverwachte momenten en er waren dagen bij dat er werkelijk niets uit mijn handen kwam.

“Rouw is de achterkant van de medaille met liefde op de voorkant. Hoe groter je liefde, hoe dieper je rouw.”

Een jaar later. Ik heb therapie gevolgd bij een hele fijne therapeut. Ik heb boeken en artikelen gelezen, veel gepraat, geschreven, gedacht en vooral: veel gevoeld. Het boek ‘Liefdesverdriet, zeven bijzondere ontmoetingen met jezelf’ kan je heel goed helpen als je te maken hebt met verlies. Psycholoog en schrijfster Petra van der Heiden schrijft: “Als mensen iets dierbaars verliezen, begint het rouwproces. Dat is een natuurwet, zo werkt dat bij ons.” Ook schrijft ze: “Rouw is de achterkant van de medaille met liefde op de voorkant. Hoe groter je liefde, hoe dieper je rouw.”

Daar waar je soms leest dat je die vervelende ex maar snel moet vergeten en jezelf moet onderdompelen in een wereld van vriendinnen, chocolade en slechte romantische komedies, is het volgens Petra van der Heiden juist belangrijk dat je een verbroken relatie aandacht geeft. Het is een proces wat je niet kan overslaan. Ik besefte me ook dat ik het wel aan moest gaan, wegstoppen ging niet eens meer. En hoewel ik bekend sta als een chaoot die veel praat, altijd overal te laat is en nooit ergens tijd en aandacht voor heeft bleek dat ik heel snel en makkelijk bij mijzelf kon komen. Door middel van opdrachten, oefeningen en veel schrijven probeerde ik het afgelopen jaar de achtbaan waar ik in terecht was gekomen langzaam stil te zetten. Het boek van Petra van der Heiden was zelfs een jaar later nog heel waardevol om te lezen. Ook al ben ik al goed op weg met verwerken, met dit boek ga je nog een laag dieper. Ik kan me voorstellen dat er mensen zijn die naar een psycholoog stappen voor liefdesverdriet een brug te ver vinden en kan me voorstellen dat die veel baat hebben bij dit zelfhulpboek.

Het boek begint met een gedicht van de dertiende-eeuwse filosoof en dichter Rumi: ‘De herberg’. Petra schrijft over de herberg als een metafoor: jij bent de gastheer of gastvrouw van jouw herberg. Je krijgt verschillende gasten op bezoek in het proces van het verwerken van je verlies. Ze komen allemaal langs, dus wat je het beste kan doen is voor ze openstaan. Ontvang ze hartelijk, raak vertrouwd met ze. Ze komen niet voor niets bij je langs en wegsturen is geen optie. De metafoor staat voor de verschillende gevoelens die je hoofd en lijf inkomen stampen zonder dat je er om hebt gevraagd. Petra onderscheidt de volgende gasten: de Verdover, de Magisch Denker, de Criticus, de Boze, de Bange, de Verdrietige en de Verdieper.

Vertaling: R. van Zeijl

“Ik heb meer dan ooit het besef dat alle gevoelens die ik heb nodig zijn om verder te komen in mijn leven”

Met veel aandacht heb ik het boek gelezen. Met grijs potlood onderstreepte ik zinnen, wijsheden en tekende ik hartjes en uitroeptekens in de kantlijn. Dit ken ik! Zo voelt dat ja! Ik heb meer dan ooit het besef dat alle gevoelens die ik heb (gehad) nodig zijn om verder te komen in mijn leven. Alles fases zijn belangrijk om te doorlopen. Zo beschermt de Verdover je tegen de eerste klap en de eerste rauwe pijn zodat je überhaupt overleeft en laat de Boze je voelen dat jij belangrijk bent.  De Verdrietige helpt je troost te zoeken bij anderen en daagt je uit jezelf gerust te stellen. De laatste gast, de Verdieper, geeft je verlies een plek.

De door de schrijfster zelf ontwikkelde ‘methode’ laat op een duidelijke en concrete manier zien en voelen wat er met je gebeurt als je relatie wordt verbroken. Ik ben heel erg benieuwd naar de vrouw die dit boek heeft geschreven en spreek met psycholoog en relatietherapeut Petra van der Heiden.

Waarom wilde je een boek maken over liefdesverdriet?

“Ik wilde een boek schrijven over liefdesverdriet en verlies omdat ik vind dat er voor dat onderwerp veel te weinig aandacht was en is. In 2012 heb ik een E-book geschreven over dit onderwerp. In mijn eigen praktijk krijg ik veel cliënten die komen vanwege een gebroken hart, dus ik merkte dat ik er een specialist in aan het worden was. Van 2012 tot 2016 heb ik zoveel cliënten geholpen die kwamen voor hulp bij liefdesverdriet dat ik aan de hand van de ervaringen en gevoelens van deze mensen kon onderzoeken wat het verschil is met ander verlies, zoals de dood. Ik kreeg de mogelijkheid alles te bestuderen vanuit de praktijk. Eind 2015 ben ik het E-book gaan herschrijven met alle vernieuwde kennis die ik had opgedaan. Ik heb het boek verrijkt, vergroot en verdiept en zo ontstond mijn nieuwste boek: ‘Liefdesverdriet, zeven bijzondere ontmoetingen met jezelf.’

Hoe ontwikkelde je de methode in je boek: ‘de Herberg’?

“Ik heb het gedicht van Rumi altijd al erg mooi gevonden en zocht een metafoor om te vertellen dat alle emoties langskomen, en niet perse na elkaar of op een bepaalde volgorde. In veel boeken over rouw worden fases beschreven: eerst ga je hier doorheen, daarna komt dit. Maar met de metafoor kan ik mooi duidelijk maken dat alle emoties langskomen: alle gasten staan in je herberg”

Denk je dat er op een ‘gebroken hart’ een taboe rust?

“Een gebroken hart is een groot taboe, vooral wanneer jongeren en pubers er last van hebben: ik zou het heel fijn vinden als ouders de gevoelens van jongeren ook dan heel serieus zouden nemen. Er wordt vaak heel lichtvoetig mee omgegaan, alsof het op die leeftijd nog niet telt. Maar je eerste liefdes blijf je altijd onthouden. En voor je hart zelf heeft een verbroken relatie of liefde heel veel impact, daar wordt vaak makkelijk over gedaan.”

Ik hoorde laatst dat een gebroken hart ècht bestaat: is dat zo?

“Ja, dat klopt. Er is onderzoek gedaan door verschillende wetenschappers naar dit fenomeen. Mensen die juist een dierbare verloren kregen vaker een hartinfarct dan mensen die dat niet hadden meegemaakt. Het bleek bij nader onderzoek dat de symptomen lijken op een hartinfarct, maar dat het dat gelukkig niet is. Het grote verschil: patiënten genazen meestal binnen een paar weken. Het is dus een tijdelijke klap op het hart als het ware. Het gaat om een tijdelijk slechter functioneren van de linker hartkamer. Deze trekt dan minder efficiënt samen en dat heeft gevolgen voor de werking van het hart. In Nederland is Ivo van der Bilt op dit onderwerp gepromoveerd. Aangezien je bij liefdesverdriet ook een dierbare uit je leven kwijtraakt, kan het ook van toepassing zijn op een relatiebreuk. Als ik mijn cliënten vraag waar het in hun lijf pijn doet, dan gaan ze met hun hand vaak als eerste naar hun hartstreek. Alle beeldspraak over ‘het gebroken hart’ en ‘hartzeer’ is dan ook meer dan alleen maar beeldspraak.”

“Hartenpijn is een tijdelijke klap op het hart: de  linkerhartkamer trekt minder efficiënt samen en dat heeft gevolgen voor de werking van het hart.”

Vind je dat hartenpijn wordt onderschat?

Op mijn 28e ben ik een paar maanden compleet uit de running geweest vanwege liefdesverdriet. Het vraagt ontzettend veel van je om het te verwerken. Het is een aanslag op je lijf, je brein en emoties. Je kan er heel erg ziek van zijn en dat wordt onderschat.

 Voor wie heb jij dit boek geschreven?

“Het is jammer genoeg voor veel mensen een hoge drempel om hulp te zoeken bij een psycholoog. Ik vind het fijn om mensen te helpen met wat ik weet en zou het zonde vinden om mensen niet te helpen. Ik zie het boek als een verlengde armconstructie, juist omdat veel mensen het moeilijk vinden om hulp te zoeken. Een boek zullen mensen makkelijker kopen, dat is laagdrempeliger. En misschien dat er mensen zijn die het lezen die vervolgens wel een stap zetten naar een hulpverlener. Wat ik het belangrijkst vind is wanneer jij last hebt van een gebroken hart dat je weet: het is niet raar en je bent niet de enige!”

Is ieder mens in staat om op deze manier liefdesverdriet te verwerken? 

“Iedereen kan dit maar het is meer de vraag: wil je het? Niet iedereen doet aan zelfreflectie en kan goed kijken naar zichzelf. Bij mensen die niet aan zelfreflectie doen gaat het vaak ook heel lang wel goed, maar er komt bij iedereen een dag waarop het niet meer gaat, en je met je eigen gevoelens aan de slag moet. Bij hartenpijn komt de reflectie uiteindelijk vanzelf: het is te pijnlijk om er niets mee te doen.”

Het boek raakt, van sommige stukjes moest ik zelf een beetje huilen. Je bent heel dichtbij. Realiseer je je dat?

“Ja, was ook echt de bedoeling. Ik wil gelijkwaardig zijn aan degenen die mijn boek lezen. En niet als therapeut eens even vertellen hoe jij in elkaar zit. Contact maken, heel dichtbij en liefdevol zijn- en blijven, vind ik heel belangrijk. Wat natuurlijk ook een rol speelt is dat ik zelf ook hartenpijn heb gekend en alles heb doorlopen. Dat maakt me ook een ervaringsdeskundige; ik zat in hetzelfde schuitje.”

Wat is jouw eigen ervaring met liefdesverdriet en zou je die willen delen? 

“Ik heb heel lang mijn heil gezocht in de armen van mijn geliefde in plaats van bij mezelf. Ik was altijd hard op zoek naar de liefde en had de ene relatie na de andere. Ik dacht letterlijk bij elke man: ‘bij hem vind ik de verloren helft van mijn hart.’ Op mijn 28e stortte ik in elkaar. Van mijn 28e tot mijn 30e ben ik aan de slag gegaan met het verwerken van mijn jeugd, alle verliezen die er zijn geweest en alle gevoelens die ik altijd met me mee had gedragen maar niet mee uit de voeten kon. Toen ontdekte ik dat ik last had van een chronisch gebroken hart. En nu zie ik in mijn praktijk ook mensen die hier last van hebben. Ik zal mijn eigen verhaal binnenkort ook delen op ShePostsOnline.”

“Ik wil dat een gebroken hart uit de taboesfeer komt en dat de pijn serieus wordt genomen”

Wat is jouw doel? Wat wil je bereiken met dit boek?

“Ik wil hartenpijn normaliseren. Ik wil dat een gebroken hart uit de taboesfeer komt en dat de pijn serieus wordt genomen. Omdat ik door mijn eigen praktijk inmiddels zoveel ervaring heb op dit gebied hoop ik mensen met mijn boek troost en hulp te bieden. Ieder mens moet beseffen: dit gaat over jezelf. Hoe relateer je? Welke kleerscheuren heb je opgelopen in je leven, bij de verbindingen die je bent aangegaan, en hoe blijf je jezelf trouw in een volgende relatie? Ik wil mensen helpen om te helen zodat ze zich weer opnieuw kunnen openen.”

Geen reactie's

Sorry, het is niet mogelijk om te reageren.