mannen en liefdesverdriet: verwerken zonder woorden

Mannen en liefdesverdriet – verwerken zonder woorden

Het lijkt zo vanzelfsprekend: als je liefdesverdriet verwerkt, doe je dat door introspectie, door onder woorden te brengen wat je voelt en door dat te delen. De actieve, lichamelijke elementen in het proces zijn meestal beperkt tot ‘een goede wandeling’, ‘hardlopen’ of ‘even heel hard schreeuwen in het bos’. Ze zijn onderdeel van het proces, maar slechts zijdelings.

Maar wat nu als je niet zo introspectief aangelegd bent, als je het lastig vindt om woorden te vinden en bijna onmogelijk om die woorden dan ook nog te delen. Als je meer een doener bent. Lichamelijker. Wat doe je dan?

Vooral voor mannen

Er zijn genoeg vrouwen die er last van hebben. En er zijn ook veel mannen die met veel nuance en aandacht hun gevoelens kunnen verwoorden en kunnen delen met anderen. Toch zijn het vooral mannen die last hebben van het stramien van het verwerken van liefdesverdriet. Van de aangeboden ‘technieken’ die vrij eenzijdig gericht zijn op het vinden van woorden, het uitpluizen van emoties en het praten met anderen. Ook in mijn eigen boek zijn de oefeningen vaak ‘ga schrijven’, ‘zoek in jezelf’ of ‘voel wat er binnenin je gebeurt’.

Daarom deze blog, voor de andere kant.

Geen les in liefdesverdriet verwerken

Anders dan vrouwen, krijgen mannen weinig ‘les’ in liefdesverdriet. Geen mannenblad heeft ‘tien lieve tips voor als je partner je verlaat’ of de ‘hoe krijg ik hem of haar uit mijn hoofd’-adviezen. Er is geen les, geen voorbeeld, geen openhartig verhaal van hoe een bekende voetballer omging met het verdriet toen zijn vriendin hem verliet. Geen beroemde acteur die in geuren en kleuren vertelt over de moeizame weg na de scheiding. Die verhalen zijn er wel; maar ze staan in vrouwenbladen. Als man moet je blijkbaar je eigen stijl ontwikkelen.

Een cirkel van ongenoegen

Omdat we op alle manieren de introspectieve-woorden-manier van verwerken voorgeschoteld krijgen, voelt het alsof dat de enige manier is. Als dat niet jouw manier is, dan kun je op weinig steun rekenen. De wereld wil met je praten. De wereld wil dat je deelt, dat je vrienden of familie opzoekt. De wereld duwt je keer op keer naar die ene manier. En als die niet lukt, dan is dat frustrerend. Je twijfelt aan jezelf op een moment dat je dat er eigenlijk niet bij kunt hebben. Je loopt vast en toch blijft de wereld dreunen: dat dit de manier is, dat iedereen het zo doet dus waarom jij niet.

Geen Venus, geen Mars

Mannen zijn geen cliché of karikatuur; geen emotionele aardappelen die zich door de dag Homer Simpsonnen. Ze zijn, net als vrouwen, complex, genuanceerd en met een rijk innerlijk leven. En toch, hoe gevoelig ook, ergens stokt de stem en verlaten de woorden hem. Het houdt een keer op, dat gepraat over hoe het voelt.

De pijn, het verdriet, de woede, het magisch denken, de innerlijke criticus; ze zijn er allemaal. Ze willen evengoed gehoord worden. Maar anders; fysieker. Dat kan sporten zijn, maar ook drank, stappen, of op de versiertoer gaan. Allemaal gedrag dat vaak maatschappelijk moeilijk te ‘verkopen’ is, soms risicovol is en dat vooral geassocieerd wordt met ‘je kop in het zand steken’. Nu is ‘ontkennen’ een onderdeel van elk gezond rouwproces en daar is niks mis mee. In mijn boek beschrijf ik dit alsof er een ‘Verdover’ bij je op bezoek komt. Maar in het geval van de ‘niet-prater’ vormt het fysieke gedrag de uitlaatklep voor meer: het verdriet, de pijn, de woede. En zolang het niet maanden tot jaren duurt zie ik dat dit doe-scenario helemaal niet zo vermijdend is. Ik denk dat dat misschien wel jouw ‘woorden’ zijn.

Gun jezelf wat, en wees waakzaam

De fysieke manier van verwerken van rouw en van liefdesverdriet, heeft nauwelijks plek in onze cultuur. Het is daarom vaak een stuurloos, chaotisch en onvoorspelbaar proces. En omdat een aantal van de fysieke confrontaties met wat er speelt niet zonder risico’s zijn, moet je goed opletten. Gun jezelf uitspattingen en vind ondertussen de manieren die uiteindelijk constructief zijn in het proces. Sport. Fysiek werk. Iets bouwen/maken. Waardeer die zaken niet als afleiding of ontwijkstrategie, maar gebruik ze om jouw eigen taal te vinden. Waardeer de manier waarop ze je introspectie geven – zonder precies uit te hoeven leggen hoe dan. Waardeer de richting die ze je geven, de focus en aandacht.

Je doet er goed aan af en toe eens te kijken wat de weg van woorden en taal je bieden heeft. Dat het niet helemaal jouw manier is, wil nog niet zeggen dat het helemaal niets voor je kan betekenen. En als je er niet van afhankelijk bent, als het niet zo nodig moet, dan heeft het je wellicht meer te bieden dan je nu denkt.

Door de uitlaatklep heen

Zoals ik al zei: wat je doet is voor jou een uitlaatklep. Als je traint voor de triatlon en uren door het bos rent, jezelf tot het uiterste drijft, dan ben je misschien wel wat aan het verwerken. Het is geen tijdelijke roes, geen afleiding of afstomping van wat je voelt en meemaakt. Het is jouw manier om er doorheen te gaan. Hoe het precies werkt kun je vaak niet eens navertellen.

Omdat het moeilijk is om uit te drukken hoe het helpt, is het vaak ook moeilijk om te begrijpen dat het helpt. Vandaar dat mensen die fysieker en lichamelijker zijn vaak een gevoel van stuurloosheid ervaren. Er gebeurt van alles, maar het vindt moeizaam een richting. Ik denk dat je dat voor lief moet nemen of van tijd tot tijd toch even vijf minuutjes pakken om verslag te doen van hoe je je voelt. Terugkijkend naar die verslagjes kun je merken waar je eerst was, en hoe je stappen zet op jouw weg. Dit kan je geruststellen als je het gevoel krijgt niet te weten waar je mee bezig bent.

Liefdesverdriet verwerken; dubbel belast

Als man met liefdesverdriet ben je dubbel belast. Naast de pijn en het verdriet heb je de handicap dat er nooit lessen waren voor jouw rouw. Natuurlijk helpt praten en contemplatie, maar jij hebt iets anders nodig. Iets fysieks. En datgene dat je zozeer helpt, wordt door velen weggezet als ‘vermijden’. Dat steekt. Het is daarbij frustrerend dat de manieren van verwerken die iedereen zo goed lijken te helpen bij jou doodvallen.

Leer te vertrouwen op jouw manier. Ook al kun je het aan niemand uitleggen. Geef jezelf de ruimte om missers te maken. Houd een vinger aan de pols op de risico’s en probeer constructieve manieren te vinden om jouw fysieke manier richting te geven.

Ik weet het

Ik sluit met waar ik mee opende: dit geldt niet voor alle mannen, en dit geldt ook voor veel vrouwen. Er zullen genoeg mannen zijn die zich niet herkennen in het bovenstaande beeld en denken: ‘Wat een b*llsh*t!’ Het is niet bedoeld om een scheiding in de seksen weer te geven, het is bedoeld om mensen die moeite hebben met de klassieke manier van verwerken een handreiking te geven. Ik noem mannen expliciet omdat zij in onze cultuur als jongetje niet leerden wat er van hen vaak als man toch verwacht wordt: inzicht in je eigen gevoelsleven en dit precies weten te verwoorden. Dus, mannen en vrouwen die niet zo van praten houden: ik wens jullie je eigen fysieke en opbouwende weg door liefdesverdriet heen. Veel sterkte en veel liefs.

Petra van der Heiden

De foto is gemaakt door Frank Marino

Geen reactie's

Sorry, het is niet mogelijk om te reageren.