10 dec ‘Waarom?’… blijkt uit onderzoek de belangrijkste vraag als we aan de kant gezet worden

Verlaten worden voor een ander is het ergst

Ze zit bij mij in de stoel… één hoopje ellende. Dat het niet goed ging in de relatie, dat wist ze, en zelfs dat het uit zou gaan komt niet als een verrassing voor haar. Maar dat hij een ander heeft. Dat.

‘Ik zie steeds het beeld voor me van hen samen. Zij op mijn plek aan zijn tafel, in zijn bed. Ik ben alleen maar met haar bezig. Hoe hij haar aanraakt, zoals hij mij aanraakte.’ – Hellen

Als een oude jas, weggegooid, vervangen door een nieuwe

Het voelt als een open deur, maar het is nu wetenschappelijk bewezen: het doet zeerder als je verlaten wordt voor een ander, dan dat de relatie eindigt zonder dat er een ‘derde partij’ in beeld is. Het lijkt in veel opzichten op vreemdgaan, waarover ik een serie artikelen schreef. Maar hoe zit het precies als de relatie is uitgemaakt vanwege een ander? Onderzoekers Emily Zitec en Sebastian Deri hebben aan de Cornell University in New York maar liefst 608 ongelukkige ‘afgewezenen’ een aantal vragen gesteld en hun gevoelens ‘gemeten’. Uit het onderzoek komt naar voren, dat gevoelens van emotionele pijn, zoals verdriet, boosheid en eenzaamheid, veel heftiger en intenser zijn bij de ongelukkigen die voor een ander verlaten waren. Hellen, mijn cliënte, ondervindt deze pijn aan den lijve:

‘Heb het gevoel dat ik gek aan het worden ben. Ik wist toch dat het niet lekker liep tussen ons. Wat zit ik dan de hele tijd over haar na te denken, me boos en jaloers te voelen. Ik blijf er zo aan haken, terwijl ik ook weet dat ik verder moet. Ik voel me als een oude jas, weggegooid, vervangen door een nieuwe. Het is niet te verdragen ‘ – Hellen

Vervangbaar zijn doet het meeste pijn

Juist hetgene dat Hellen als laatste zegt – het gevoel vervangbaar te zijn, doet heel veel pijn. De onderzoekers van Cornell University hebben door hun onderzoek kunnen bewijzen dat de rotgevoelens na zo’n relatiebreuk voortkomen uit een gevoel van buitensluiting, ‘exclusion’. Niet meer nodig, onbruikbaar en net zoals een oude jas het dragen niet meer waard. Dat doet iets met je.

Zoals gezegd: niet verrassend. De onderzoekers deden tijdens deze studie echter nog een andere ontdekking. De proefpersonen die niet wisten waaróm hun geliefde de relatie beëindigd had, rapporteerden een vergelijkbare intensiteit van emotionele pijn als de ongelukkigen die voor een ander verlaten waren. Dat geeft te denken. Ik herken het van mijn liefdesverdriet-cliënten uit de praktijk en uit de reacties van de vele lezers van mijn boek over hoe je liefdesverdriet kunt verwerken. Onzekerheid over de reden van uitmaken maakt dat je meer boosheid, verdriet, eenzaamheid ervaart dan dat je hierover meer informatie hebt. De overheersende vraag als het net uit is luidt over het algemeen dan ook: ‘Waarom?’

Zekerheid kan het ergste uitsluiten

Dit onderzoek leert mij als relatietherapeut iets belangrijks. Eerder begreep ik deze ‘waarom’-vraag als het verzamelen van noodzakelijke informatie om de logica achter de breuk te begrijpen. Dat helpt bij de verwerking, en zo denk ik er nog steeds over. Nu begrijp ik dat het meer is dan dat. Het gevoel van ‘inclusie’ van erbij horen, krijgt een veel grotere klap als je verlaten wordt voor iemand anders, dan dat er een andere reden aan de relatiebreuk ten grondslag ligt. Met andere woorden: we willen uitsluiten dat er een ander in het spel is. Zolang we dit niet weten, gaan we van het ergste uit.

Petra

De namen van cliënten zijn in mijn blogs en artikelen altijd gefingeerd.

De foto is van Anthony Tran (Unsplash)