Hechting en liefdesverdriet in een aangrijpend filmpje

De volwassen hechtingsrelatie werkt hetzelfde als die tussen ouder en kind. Dat verbaast veel stellen die in mijn praktijk voor relatietherapie komen.* Verbazing en ongeloof, en dat is wel te begrijpen. Als volwassene ben je al groot en daar hoort een beeld van onafhankelijkheid bij. Maar in de verbinding met een geliefde komt er een ander, veel kwetsbaarder, deel bij dat zich graag veilig in de armen van een ander nestelt.

Opbouw van een relatie: afstemmen

Terug naar de hechting. Als geliefden (volwassen) verbinden we zoals een kind aan de ouder en de ouder aan het kind. Kun je je nog herinneren hoe jij hechtte aan je moeder? Al toen zij zwanger van je was, maakten jullie contact. Misschien voelde ze je bewegen en legde ze haar hand op haar buik. En omgekeerd: misschien voelde je haar aanraking en draaide je een beetje bij. Als ze verdrietig was of blij, dan zal je dat zelfs tot in haar buik gevoeld kunnen hebben. Als baby en als kind ontwikkelt deze afstemming verder. We zijn mensen, we kunnen het niet alleen. We zoeken verbinding. Kijk eens naar dit filmpje:

In elk contact met mama zoekt het kind verbinding. Het hele lijf doet mee: stem, ogen, lichaamstaal om de moeder te roepen en ‘uit te reiken’: zie mij, hou van mij, ik vind je leuk, ik hou van je. De ouder reageert door te kijken, te lachen, te praten en te spelen met het kind. Neurale verbindingen in je hersenen en rond je hart groeien; de hechting wordt dieper en vertrouwder. Er vindt afstemming plaats; in het Engels zo mooi ‘attunement’ genoemd. Dezelfde toon wordt gezocht en gevonden.

Het filmpje is van het ‘the still face’-experiment, ontworpen door hechtingsonderzoeker Ed Tronick. Het laat zien hoe afstemming, of attunement, er uitziet. Het laat ook zien hoe een kindje reageert op het plotseling verbreken van zo’n langdurige en zorgvuldig opgebouwde afstemming op elkaar. Het filmpje grijpt veel mensen aan, ook mij. Het raakt je, als de emotionele stress van dit kindje ziet. Gelukkig herstelt in dit filmpje het contact met moeder snel. Een klein kindje heeft volwassenen nodig om dit soort emotionele stress te leren reguleren. En dat is ook het verschil tussen kind-hechting en volwassen-hechting: als volwassene heb je veel meer tools om met dit soort emoties om te gaan. Maar het onderliggende gevoel kan precies hetzelfde zijn.

Liefdesverdriet

Wat doet dit filmpje met jou? Als dit hechting is en volwassen-hechting werkt ook op deze manier, wat betekent dan de reactie van het kind op de ‘still face’ van de moeder voor jou? Herken je het? Hoe ga jij hiermee om? Wat zijn jouw manieren om hiermee om te gaan? Kun je jezelf troosten, durf je hulp te zoeken, kun je het ‘dragen’? Ken je het ook dat je onbewust een ‘still face’ geeft of hebt gegeven aan je ex? Wat ging er in je om? Ook dat kan heel pijnlijk zijn.

Het filmpje raakt mij als ik me in het kindje inleef. Het raakt mij ook als ik me in de moeder inleef. Verbroken verbindingen snijden in je hart en roepen om liefdevolle zorg: troost, begrip en contact.

* De relatie tussen kind- en ouder hechting en volwassenen hechting is onder andere onderzocht en beschreven door: Mikulincer, Mario en Phil Shaver, Attachment in Adulthood : Structure, dynamics and change, Guilford Press, 2007.

Petra van der Heiden

Geen reactie's

Sorry, het is niet mogelijk om te reageren.