03 mrt Liefdesverdriet: de eerste schok – ons verdovend mechanisme van dichtbij bekeken

Voor veel mensen voelt het alsof de wereld instort als hun relatie uit gaat. Zeker als het onverwachts gebeurt kan het een shocking gebeurtenis zijn en in sommige gevallen zelfs als traumatisch ervaren worden, zo merk ik op mijn praktijk. Gelukkig heeft ons lijf een slim mechanisme om de eerste schok na een verlies op te vangen: verdoving. In het boek vind je meer informatie over de plek die verdoving inneemt in het proces van liefdesverdriet.

Verdoving voelt alsof je… ehh, verdoofd bent. Alsof je jezelf even uitzet. Het kan zelfs gebeuren dat je voor je gevoel echt even ‘vertrekt’. Dat je ineens ‘wakker’ wordt en dat er uren voorbij zijn gegaan zonder dat je er erg in had. Het kan ook zijn dat je verdwijnt in iets anders; werk, social media, eten, drinken, feesten, noem maar op.

In alle gevallen is verdoven het uitzetten van jezelf. Je gebroken hart: uit. Je boosheid: uit. Je verdriet: uit. Als je jezelf verdooft, dan trek je een emotionele cocon op. Er is even niets. Helemaal niets.

Om de storm de baas te blijven

Dat doet je systeem voor jou, omdat het teveel is allemaal. Als je de werkelijkheid onverdoofd en ongefilterd binnen zou laten denderen dan zou je daar aan onderdoor gaan. Tenminste, zo voelt het. En dus grijpt je systeem in. Met een rookgordijn, met dikke mist en afleiding. Verdoving is liefde voor jezelf. De oordopjes, de gekleurde bril, de oogkleppen, precies op het moment dat je het nodig hebt. En dat is goed; het helpt je tegen overweldiging. Je hebt er ook geen invloed op, je lichaam regelt het zonder dat je er erg in hebt.

Gevaar 1: de verdoving neemt je over

En daar zit ook een gevaar. Je weet niet dat je in staat van verdoving bent. En omdat het zo plezierig is, zo rustig en zorgeloos, heb je maar weinig zin om de verdoving te doorbreken. Wat bedoeld was om de eerste wilde storm aan emoties op te vangen, wordt nu een eigen stille reus die voorkomt dat je in beweging komt. Daardoor duurt het proces soms onnodig lang en in sommige gevallen kun je er bijna helemaal niet meer uitkomen.

Turen door de mist

Je moet dus proberen om door de verdoving heen te kijken, je bewust worden dat je vaak verdoofd bent. Je bent het vaak niet 24 uur per dag, dus momenten van helderheid zijn er ook. Durf je licht op de mist te schijnen, je oren soms even te spitsen en te luisteren of er niet een stem is die je misschien ook wilt horen. Want: verdoving geeft de schijn dat er niets is, maar het is er natuurlijk wél. Ergens ver weg wachten ze af wanneer ze binnen mogen komen bij je: de emoties en gedachten die je nu nog even niet kunt dragen. Tuur door de mist, spits je oren en laat hun echo je leiden… op jouw eigen tempo.

Gevaar 2: de druk om iets te moeten doen

Het omgekeerde kan ook. We leven in een cultuur van actie, de regie over je eigen leven nemen en stilstand is achteruitgang. De druk is hoog: vrienden, familie, werk, iedereen wil iets voor je doen en wil dat jij in actie komt. Praten, een wandeling, je hart uitstorten, het achter je laten. Je omgeving wil zo graag dat je je weer goed voelt, dat ze je de storm in willen duwen terwijl je daar zelf nog helemaal niet aan toe bent. Het is moeilijk om op dat moment voor jezelf te kiezen. Het voelt zo egoïstisch: al die lieve mensen die ook alleen maar willen helpen en dan wijs jij ze af.

Toch moet je dat doen. Verdoving is een waardevolle gast in jouw herberg. Alles heeft zijn tijd nodig, een rivier kun je niet duwen.

Gun jezelf een tipje van de sluier

Draag de sluier die je nu beschermt. Til hem af en toe op. Een puntje, om te kijken hoe het voelt. Zie de werkelijkheid onder ogen; in jouw tempo. Vaak helpt het om dat samen met iemand te doen die je vertrouwt. Zo geef je jezelf de mogelijkheid om in de ruimte die zit tussen verdoving en realiteit, te komen. En zo geef je jezelf de kans om de storm een beetje te sturen, de gevoelens te doorleven en te onderzoeken zonder de gierende koude wind om je hart.

Vraag om hulp, alsjeblieft…

…als het verdoven uit de hand loopt. Als je weet wat je doet en het lukt je niet om er uit te breken. Misschien herken je jouw verdoven wel van lang geleden. Misschien raakt dit verlies pijn van vroeger. Hoe gingen jullie thuis met verlies om? Was er misschien geen ruimte om te praten over hoe dat verlies voor jou voelde? Misschien heb je geleerd jezelf weg te cijferen en heb je in verdoven de ideale uitweg gevonden om niemand tot last te zijn? Zo is verdoven een oude daad van liefde voor je dierbaren geworden. Nu is dat niet meer aan de orde: je bent nu groot en je mag aandacht geven aan je gevoelens.

Als je dit herkent, dan gaat dit liefdesverdriet over veel meer liefdesverdrietmomenten en momenten van verlies in jouw leven. Ze vragen op deze manier alsnog om jouw liefdevolle aandacht. Diep oud verdriet: praat erover, schrijf het op. Zo heel je alsnog eerdere hartscheuren, nu je toch bezig bent. En aarzel niet om contact op te nemen met een therapeut of psycholoog die met je mee kan kijken. Je hoeft niet alles alleen te kunnen.

Petra van der Heiden